JAK WSPIERAĆ POCZUCIE WARTOŚCI DZIECKA?
Czym jest poczucie wartości?
- Poczucie wartości to zbiór przekonań na własny temat, także szacunek dla samego siebie
- Powinno być niezależne od samooceny.
- Widoczne w postawie wobec innych osób, w reakcjach na codzienne sytuacje – trudne i łatwe.
- Zmienia się podczas życia człowieka, bywa że ulega drastycznym zmianom.
Po co człowiekowi wysokie poczucie wartości?
Poczucie wartości potrzebne jest aby się rozwijać, wyznaczać sobie cele, dążyć do realizacji pragnień i marzeń.
Wspiera osiąganie sukcesów (chociaż nie jest warunkiem ich osiągania).
Pomaga w stawaniu się szczęśliwym człowiekiem.
Czym jest samoocena?
Jest umiejętnością akceptacji swoich mocnych i słabych stron. Wiem, rozumiem, potrafię… Nie wiem, nie rozumiem, nie potrafię…
To obiektywne stwierdzenie faktów, ale nie powinno wpływać na poczucie własnej wartości, które jest związane z osobą, człowiekiem, a nie jego umiejętnościami i wiedzą.
Niestety często utożsamiana z poczuciem wartości.
ZACHOWANIA RODZICÓW, KTÓRE PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO NISKIEGO POCZUCIA WARTOŚCI DZIECKA:
Zaprzeczanie emocjom, potrzebom i faktom.
(Nie histeryzuj. Przesadzasz. Jutro będzie lepiej. Nie ma powodu do płaczu. O co znowu chodzi? Sama jesteś temu winna. No widzisz, co zrobiłeś? Gdybyś nie pyskował, to bym nie musiał krzyczeć.)
TAKIE ZACHOWANIA SZKODZĄ, ponieważ dziecko nie potrafi poddać w wątpliwość sposobu okazywania uczuć przez rodzica, wątpi zawsze w swój osąd sytuacji. To nie rodzic źle postępuje, ale to dziecko jest winne, że rodzic tak postępuje. Lojalność dziecka wobec rodzica jest ogromna. Będzie się nieustająco starać zasłużyć na miłość rodzica. Czasem przez wiele, wiele lat.
Wychowanie bez stawiania granic.
(Dziecko krzyczy i biega w restauracji i w centrum handlowym. Jest agresywne wobec dzieci na placu zabaw. Chce i dostaje spróbować piwa od rodzica. Kładzie się spać, kiedy chce. Godzinami siedzi przed telewizorem lub komputerem. Starsze wraca, kiedy chce.
WYCHOWANIE BEZ STAWIANIA GRANIC powoduje brak poczucia bezpieczeństwa.
Wyznaczenie dziecku granic to komunikat ze strony rodziców, że w sytuacji, gdy ono nie rozumie zagrożenia, dorosły je wesprze. Brak granic, ograniczeń to pozostawienie dziecka na szerokich wodach życia bez kamizelki ratunkowej.
Warunkowanie miłości.
(Mogłaś to zrobić lepiej. Twój brat w Twoim wieku już świetnie pływał. Myślałam, że wygrasz ten konkurs, a Ty zdobyłeś tylko trzecie miejsce. )Dziecko wzrasta w przekonaniu, że inni są bardziej warci miłości niż ono, więc jest bezwartościowe.
BĘDZIE STARAŁO SIĘ ZASŁUŻYĆ NA MIŁOŚĆ najpierw rodziców, potem innych. Nie będą ważne jego potrzeby, ale akceptacja innych. Bez poczucia granic tego zachowania.
Zrobi wszystko, by inni go zaakceptowali i nigdy nie uwierzy, że jest kochane i ważne takie, jakie jest.
ZASADY SPRZYJAJĄCE WZMACNIANU POCZUCIA WARTOŚCI DZIECI:
- Kochaj pomimo.
- Komunikuj o swojej bezwarunkowej miłości.
- Doceniaj wysiłki, ale nie chwal ponad miarę.
- Pozwól na wyrażanie emocji i nazywaj swoje.
- Nie porównuj.
- Bądź uważny.
- Akceptuj.
- Pozwól podejmować decyzje.
- Szanuj wybory.
- Pogódź się z tym, że są rzeczy, na które nie masz wpływu.
Psychologa Beata Nasiadka